Kaynakta Sıcak Çatlaklar
Kaynakta sıcak çatlak, kaynak sırasında yüksek sıcaklıkta üretilen ve tane sınırı boyunca dağılan çatlaklara verilen addır. Bu çatlaklar, katılaşma sırasında oluşan çekme gerilmeleri nedeniyle oluşur.
Sıcak çatlaklar, genellikle karbon çeliği, düşük alaşımlı çelik (yüksek S, P, C, Si içeriği ile) ve tek fazlı östenitik çelik, nikel bazlı alaşımlar ve bazı alüminyum alaşımları içeren safsızlıkların kaynağında üretilir.
Sıcak Çatlakların Oluşumunu Etkileyen Faktörler
Sıcak çatlakların oluşmasını etkileyen faktörler şunlardır:
Malzeme özellikleri: Malzemenin kimyasal bileşimi, sıcaklık dayanımı ve tane yapısı, sıcak çatlak oluşumuna etki eder.
Kaynak parametreleri: Kaynak ısı girişi, kaynak hızı ve kaynak dikişinin şekli, sıcak çatlak oluşumunu etkiler.
Kaynak sonrası işlemler: Kaynak sonrası soğutma hızı ve kaynak dikişini temizleme işlemleri, sıcak çatlak oluşumunu etkiler.
Malzeme Seçimi
Sıcak çatlaka hassas malzemelerin kullanılmasından kaçınılmalıdır. Bu malzemeler arasında, yüksek kükürt, fosfor ve silisyum içeriğine sahip malzemeler yer alır.
Kaynak Parametrelerinin Kontrolü
Kaynak ısı girişinin, kaynak hızının ve kaynak dikişinin şeklinin uygun şekilde kontrol edilmesi gerekir. Kaynak ısı girişinin çok yüksek olması, kaynak metalinin tane boyutunu büyütür ve sıcak çatlak oluşumunu kolaylaştırır. Kaynak hızı çok yavaş olursa, kaynak metali yeterince soğumadan katılaşmaya başlar ve bu da sıcak çatlak oluşumuna neden olabilir. Kaynak dikişinin şekli, kaynak metalinin soğuma koşullarını etkiler. Düzgün olmayan kaynak dikişleri, kaynak metalinin soğumasını zorlaştırır ve bu da sıcak çatlak oluşumunu kolaylaştırabilir.
Kaynak Sonrası İşlemler
Kaynak sonrası soğutma hızı, sıcak çatlak oluşumunu etkileyen önemli bir faktördür. Kaynak metalinin çok hızlı soğuması, sıcak çatlak oluşumuna neden olabilir. Kaynak dikişini temizleme işlemleri, kaynak metalinin yüzeyindeki kir ve oksitlerin giderilmesini sağlar. Bu da kaynak metalinin daha iyi bir şekilde soğumasını sağlar ve sıcak çatlak oluşumunu önler.
Sıcak Çatlakların Önlenmesi
Sıcak çatlakların önlenmesi için alınabilecek önlemler şunlardır:
Malzeme seçimi: Sıcak çatlaka hassas malzemelerin kullanılmasından kaçınılmalıdır.
Kaynak parametrelerinin kontrolü: Kaynak ısı girişinin, kaynak hızının ve kaynak dikişinin şeklinin uygun şekilde kontrol edilmesi gerekir.
Kaynak sonrası işlemler: Kaynak sonrası soğutma hızının kontrol edilmesi ve kaynak dikişini temizleme işlemlerinin dikkatli yapılması gerekir.
Sıcak Çatlakların Belirtileri
Sıcak çatlaklar, kaynaklı yapıların dayanımını ve güvenliğini olumsuz yönde etkileyen ciddi bir kusurdur. Bu nedenle, kaynakta sıcak çatlak oluşumunun önlenmesi için gerekli önlemlerin alınması önemlidir.
Sıcak çatlakların belirtileri şunlardır:
Kaynak dikişinde veya çevresinde oluşan çatlaklar
Kaynak dikişi üzerinde oluşan gözenek veya boşluklar
Kaynak dikişi üzerinde oluşan renk değişikliği
Sıcak çatlaklar, tahribatsız muayene yöntemleriyle tespit edilebilir.
Usta Kaynakçı’nın Önerileri
Usta Kaynakçı olarak, kaynakta sıcak çatlak oluşumunu önlemek için aşağıdaki önerileri sunuyoruz:
Kaynaklanacak malzemenin kimyasal bileşimini ve sıcaklık dayanımını dikkatlice inceleyin.
Kaynak parametrelerini, malzemenin özelliklerine uygun olarak belirleyin.
Kaynak sonrası soğutma işlemini, malzemenin özelliklerine uygun olarak gerçekleştirin.
Kaynak dikişini temizleme işlemlerini dikkatli bir şekilde yapın.
Bu önerileri uygulayarak, kaynakta sıcak çatlak oluşumunu önleyerek, kaynaklı yapılarınızın dayanımını ve güvenliğini sağlayabilirsiniz.